Uitbreiding megastallen houdt gemeenteraad in spagaat: ondernemer of gemeenschap?

Na jaren stond het voorstel voor uitbreiding op de raadsagenda. Een groot en complex dossier, zo spraken meerdere raadsleden hardop uit. “Een kruiwagen vol en taaie kost”, vond raadslid Raf Janssen. Het plan ligt al jaren gevoelig. Een actiegroep is tegen de uitbreiding, net als verschillende milieu- en dierenwelzijnsorganisaties.

Het college benadrukt dat de uitbreiding past binnen de gemeentelijke en provinciale afspraken voor landbouwontwikkelingsgebieden (LOG’s). Volgens de gemeente blijft het woon- en leefklimaat in Egchel aanvaardbaar, onder meer door de bestaande geurverordening. Acht insprekers, voornamelijk tegenstanders, lieten in de commissievergadering dinsdag hun mening horen.

“In een tijd waarin we ons zorgen maken over lucht, water en bodemkwaliteit, draagt dit plan op geen enkele manier bij aan de gezondheid,” zei Miriam Willems uit Meijel. Volgens haar wordt slechts de ondernemer er beter van.

Ook Pascale Plusquin, lijsttrekker van Vrede voor Dieren en eerder lid van de Provinciale Staten voor de Partij voor de Dieren, sprak zich fel uit tegen de plannen. Ze wees op de komst van zes nieuwe megastallen met in totaal 20.000 dieren. “Donkere, benauwde ruimtes vol ammoniaklucht,” schetste ze. “De inwoners van Egchel betalen de prijs: meer stank, meer stikstof. Laat Egchel niet nóg een groter Big Pig City worden.”

Voormalig boswachter Wim Cruijsberg van Staatsbosbeheer sprak over ongelijkheid. Waar 25 bedrijven uitgekocht worden om de uitstoot te verminderen, wordt de veestapel bij deze ondernemer uitgebreid. “De gemeente minacht haar inwoners, waardoor het vertrouwen in de politiek nóg verder afneemt. Gemeente, neem eens één keer uw verantwoordelijkheid."

Namens het ondernemersgezin lichtte Audrey Rutten, echtgenote van ondernemer Bart Rutten, toe dat het plan juist kansen biedt voor verduurzaming. Volgens haar wordt met de nieuwe locatie voldaan aan de nieuwste milieunormen. “We hebben altijd openheid gegeven richting het dorp. Dit plan biedt de kans om de stankcirkel te doorbreken. De totale emissie en geurbelasting zullen dalen,” aldus Rutten. De ondernemer lichtte toe dat het bedrijf de locatie aan de Jacobusstraat mogelijk verlaat, wanneer er uitgebreid kan worden aan De Horsten.

Egchelnaar Patrick van ’t Hooft wees op de tegenstrijdigheid tussen gemeentelijk beleid en praktijk. “Aan de ene kant worden stallen gesloopt, honderd meter verderop mag worden uitgebreid. Hoe rijmt dat met de duurzaamheidsambities?” Hij overhandigde symbolisch de resultaten van een lokale enquête: 61 procent van de Egchelse inwoners deed mee, waarvan 84 procent zich tegen de uitbreiding uitsprak. Ook oud-arts Martin Simons uit Panningen benadrukte de lange termijngevolgen. “Het gaat om de gezondheid en het welzijn van onze kinderen en kleinkinderen,” zei hij.

“Alle seinen staan op groen, maar het sentiment is dusdanig veranderd,” stelde VVD-fractievoorzitter Kevin Steeghs. “We moeten goed nadenken over wat dit betekent voor onze ondernemers en de toekomst van de landbouw in onze gemeente.”

Ook PvdA/GroenLinks benadrukte dat de maatschappelijke discussie over veehouderij flink is toegenomen. Volgens de fractie worden veehouderijen elders door opkoopregelingen gesaneerd, terwijl in Peel en Maas stallen worden gebouwd. “Is dat nog van deze tijd, of laten we het gewoon gebeuren?” vroeg Raf Janssen zich af. De fractie uitte bovendien kritiek op het feit dat de gemeente de kosten van het bestemmingsplan – zo’n 50.000 euro – voor eigen rekening neemt. Wethouder Wanten corrigeerde dat dit bedrag later wordt verrekend met de grondprijs.

D66 vroeg zich af of door het afwijzen van plannen niet alle eerdere ontwikkelingen teniet worden gedaan. Lokaal Peel en Maas stelde dat de gemeenteraad de ogen niet mag sluiten voor de bredere maatschappelijke discussie, “want daarmee doen we iedereen tekort”, aldus Sanne Hermkens.

Het CDA benadrukte dat het beleid juist positief heeft uitgepakt. “We zien een afwaartse beweging uit de kern, en het lanbouwontwikkelingsgebied (LOG) is een strategische aankoop geweest,” zei John Timmermans. “De kans is groot dat de locatie aan de Jacobusstraat gesaneerd wordt als dit plan doorgaat. We mogen niet vergeten dat er ook blijvers moeten blijven.” Het CDA lijkt dan ook vóór de uitbreiding te stemmen.

Wethouder Rob Wanten hield een pleidooi voor de plannen. “De veestapel moet krimpen, maar er moet ook perspectief blijven voor de boeren.” De wethouder sprak over krimp waar het niet kan en ruimte geven waar het wel kan. “Het is niet zo dat dit uit de lucht komt vallen”, aldus Wanten.

De gemeenteraad neemt de ingebrachte standpunten mee in de besluitvorming over drie weken.